Όταν δυο χοντροί φρακάρουν

Όταν δυο χοντροί φρακάρουν

Η αδυναμία εκτόνωσης των βασικών συναισθημάτων είναι ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική και τη σωματική μας υγεία. Εκτόνωση δεν θα πει μια απλή έκφραση ενός συναισθήματος. Αν απλά αναφέρεις ότι έχει θυμώσει, αυτό δεν σημαίνει ότι εκτόνωσες το θυμό σου. Εκτόνωση θα πει να βάλεις τις φωνές, να τραβήξεις μια μπουνιά στον καναπέ (όχι στον τοίχο…) να σπάσεις κάτι (όχι το κεφάλι του άλλου) και γενικά να νιώσεις μετά ανακούφιση. Βέβαια, το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα βασικά συναισθήματα, όπως είναι η χαρά, η λύπη, ο φόβος και άλλα. Μάλιστα αν είσαι από εκείνους που αδυνατούν να εκτονώσουν οποιοδήποτε συναίσθημα, έχεις αυξημένες πιθανότητες να πάθεις κάποια σοβαρή νόσο.

Υπάρχουν όμως και μερικές περιπτώσεις όπου ένας άνθρωπος ο οποίος συνήθως εκτονώνει τα συναισθήματά του, μπλοκάρει και δεν μπορεί να εκτονώσει τίποτα. Το φαινόμενο αυτό θα μπορούσαμε να τ’ ονομάσουμε «συναισθηματική σχιζοκίνηση». Ας το περιγράψουμε.

Ο Adler έλεγε ότι, τις περισσότερες φορές, δεν έχουμε ένα μεμονωμένο και ξεκάθαρο συναίσθημα, αλλά ένα σύμπλεγμα συναισθημάτων. Για παράδειγμα πεθαίνει ξαφνικά ένας γονιός σου. Έχεις ένα σωρό συναισθήματα. Έκπληξη, λύπη, πόνος, ακόμα και θυμός μπορεί να σου δημιουργηθεί. Σύμφωνα με τον Adler, συνήθως εστιάζουμε σ’ ένα από τα συναισθήματα αυτού του συμπλέγματος και βιώνουμε, εκφράζουμε ή εκτονώνουμε μόνον αυτό.

Κάποιες φορές συμβαίνει κάτι που θα το καταλάβουμε μ’ ένα αλληγορικό παράδειγμα: Δύο πολύ υπέρβαροι κάθονται σ’ ένα δωμάτιο. Η πόρτα του δωματίου είναι μικρή. Έτσι, δεν μπορούν να βγουν ταυτόχρονα και οι δύο. Ξαφνικά, εκεί που κάθονται γίνεται ένας σεισμός. Πετάγονται και οι δύο όρθιοι και ορμάνε ταυτόχρονα στην πόρτα. Το αποτέλεσμα; Φρακάρουν.

Η αφορμή που γράφω αυτό το κομμάτι είναι ο θάνατος της μητέρας μιας γνωστής μου. Οι γονείς της ζούσαν σ’ ένα σπίτι όπου υπήρχε μια ετοιμόρροπη βαριά σιδερένια πόρτα. Οι φίλη μου και τ’ αδέλφια της έλεγαν κατά καιρούς στον πατέρα τους να επισκευάσει την πόρτα, κι εκείνος όλο το αμελούσε. Κάποια μέρα, η πόρτα πλάκωσε τη μητέρα της γνωστής μου και την άφησε στον τόπο. Η φίλη μου βρέθηκε στην εξής συναισθηματική κατάσταση: Από τη μια ήταν έξαλλη με τον πατέρα της, του οποίου η αμέλεια οδήγησε στο θάνατο της μάνας της. Από την άλλη έβλεπε τον πατέρα της να σπαράζει από τον πόνο της απώλειας της συντρόφου του. Έμπα στη θέση της. Δύο τεράστια συναισθήματα που δεν είναι δυνατόν να εκφραστούν ταυτόχρονα: Θυμός και συμπόνια.

Είναι να μη σου τύχει.