Ονομαστικές γιορτές

Ονομαστικές γιορτές.

Ένα έθιμο που διατηρεί την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική δικτύωση το οποίο αργοπεθαίνει.

Πριν από λίγες μέρες ήταν Κωνσταντίνου και Ελένης. Εκείνο το πρωί, ξύπνησα αγχωμένος να μην ξεχάσω κανέναν από τους εορτάζοντες. Βέβαια, έχω και τη βοήθεια από το ευρετήριο του Η/Υ μου, αλλά πού ξέρεις; Έτσι, μαζί με τον πρωινό καφέ μου ετοίμασα και τη λίστα των εορταζόντων.

10 Ελένες, Λένες κι Έλενες.

8 Κώστες, Ντίνοι, Κωνσταντίνοι.

1 Ανιψιός.

Αρχικά, αγχώθηκα κι άλλο: «19 άτομα. Και πότε θα τους προλάβω; Έχω ένα σωρό δουλειές σήμερα. Με τις ευχές θ’ ασχολούμαι»; Η πρώτη μου σκέψη ήταν να στείλω στους 10 ένα ομαδικό SMS «χρόνια πολλά» και να ξεμπερδεύω. Ποτέ δεν το ‘χω κάνει. Ούτε το …Πάσχα. Έτσι άφησα την ιδέα στην άκρη. Άναψα την πίπα μου, ήπια μια γουλιά καφέ κι αφέθηκα στις σκέψεις μου:

Αυτό το έθιμο της ονομαστικής εορτής είναι ένα από τα στοιχεία που ξεχωρίζουν εμάς (και μερικούς γείτονές μας) από τους υπόλοιπους «Δυτικούς». Αυτοί δεν παίρνουν χαμπάρι από ονομαστική εορτή. Γι’ αυτούς υπάρχουν μόνον τα γενέθλια. Εμείς έχουμε και τα δύο! Η ονομαστική γιορτή είναι ένα έθιμο που εξυπηρετεί δύο πολύ σημαντικούς κοινωνικούς μηχανισμούς:

Ο πρώτος είναι η ανανέωση της κοινωνικής δικτύωσης: Μέχρι το 1990 Έπαιρνες ένα κουτί γλυκά ή ένα πεντάρι Μεταξά και κατά τις 9 το βράδυ πέρναγες από την Ελένη να της ευχηθείς. Δεν χρειάζονταν ούτε πρόσκληση ούτε τίποτα. Μάλιστα, έτσι και δεν πήγαινες, μπορεί η Ελένη να …παρεξηγιόταν κιόλας. Εκεί, έβλεπες παλιούς φίλους που είχες να δεις καιρό και γνώριζες και μερικούς καινούργιους. Μέσα από αυτές τις επαφές, έκλεινες δουλειές, δημιουργούσες νέες γνωριμίες, φλερτάριζες με το άλλο φύλο ή γινόσουν μέλος κάποιου συλλόγου…

Ο δεύτερος μηχανισμός είναι η αύξηση της κοινωνικής συνοχής: Η ονομαστική γιορτή σου δίνει την ευκαιρία να «φρεσκάρεις» λίγο κάποιες σχέσεις που, ενώ είναι σημαντικές, τις έχεις παραμελήσει. Βέβαια η αύξηση της συνοχής προϋποθέτει ζωντανή επαφή. Όμως, αυτό στις μέρες μας έχει καταντήσει πολυτέλεια. Άντε να τρέχεις Δευτέρα βράδυ απ’ τη Γλυφάδα στο Μαρούσι για να πας να ευχηθείς τον Κώστα από κοντά. Έτσι, ο μηχανισμός αυτός έχει αρχίσει και ατονεί (τουλάχιστον στις ονομαστικές γιορτές).

Μετά από αυτές τις σκέψεις έπιασα το τηλέφωνο και ξεκίνησα με τους φίλους μου Κώστα και Εμμανουέλα. Ο ένας είχε γιορτή κι η άλλη γενέθλια. Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Για καλή μου τύχη είχαν ντούμπλεξ τηλέφωνο. Για 10 λεπτά έγινε πανηγύρι. Τα’ παμε, γελάσαμε, ανανεωθήκαμε και φυσικά πήραμε πολύ περισσότερα απ’ ότι αν είχα στείλει και στους δύο ένα SMS «χρόνια πολλά». Βέβαια, θα παίρναμε ακόμα πιο πολλά αν πήγαινα εκεί, αλλά «πού να τρέχω Δευτεριάτικα βράδυ στην Πεύκη; Κι αν πιω, πώς θα γυρίσω»…

Ακολούθησα την ίδια γραμμή και με τους υπόλοιπους. Τηλεφωνικές επαφές μεν, ουσιαστικές δε. Μίλησα συνολικά εκείνη τη μέρα με 7-8 άτομα αλλά, με όλους η κουβέντα μας είχε τη ζεστασιά και την οικειότητα της φιλίας.

Τους άλλους τους πήρα σταδιακά τις επόμενες μέρες. Πάντα φρόντιζα να τους πετύχω σε φάση που μπορούσαμε να πούμε κάτι πέρα από το τυπικό «να χαίρεσαι τη γιορτή σου».

Τι θα γίνει ρε παιδιά; Για να κρατήσουμε τις φιλίες μας ζωντανές πρέπει να μετακομίσουμε στην επαρχία; Εκεί αυτοί οι μηχανισμοί παραμένουν ζωντανοί. Δεν έχω καμία απολύτως αμφιβολία ότι, όταν γιορτάζει στην Καρδίτσα ο φίλος μου ο Γιάννης, κατά τις 11 το βράδυ θα εμφανιστεί ο Τάκης μ’ ένα κιλό παστουρμά να του ευχηθεί…