Το Ελληνικό Μπα-Bullying

Το Ελληνικό Μπα-Bullying

Αυτές τις μέρες ακούμε συχνά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τη λέξη Bullying. Η λέξη αυτή προέρχεται από το bull που θα πει ταύρος. Στην κυριολεξία Bullying θα πει «ταυρίζω», δηλαδή σου παριστάνω τον ταύρο. Στα Ελληνικά λέμε «σου κάνω το μπαμπούλα»: Σου επιβάλλομαι δημιουργώντας σου φόβο.

Φόβο μπορεί να μας προκαλέσει εκτός από τον εκφοβισμό και ο εκβιασμός. Το κοινό στοιχείο που έχουν αυτά τα δύο είναι η απειλή. (Σημειωτέον η απειλή είναι αδίκημα και διώκεται από το νομό). Διαφέρουν όμως στο εξής: Ο εκβιασμός γίνεται με σκοπό κάποιο συγκεκριμένο κέρδος. Ο εκφοβισμός γίνεται με κέρδος τον έλεγχο των γύρω ανθρώπων. Μ΄ άλλα λόγια, ο μπαμπούλας απαιτεί να γίνεται πάντα το δικό του.

Υπάρχουν δύο είδη εκφοβισμού:

1. Από ανώτερο προς κατώτερο. Για παράδειγμα, ο διευθυντής που εκφοβίζει τον υπάλληλο επειδή ιεραρχικά βρίσκεται σε θέση μεγαλύτερης δύναμης από εκείνον.

2. Από ισότιμο σε ισότιμο. Για παράδειγμα, ο γιγαντόσωμος υπάλληλος που εκφοβίζει τον αδύναμο συνάδελφο του.

Για να ονομάσουμε ένα φαινόμενο εκφοβισμού Bullying πρέπει να εμφανίζεται ανάμεσα σε ισότιμους ανθρώπους (τουλάχιστον φαινομενικά ισότιμους). Το Bullying εμφανίζεται σε ομάδες όπως σχολεία, οικοτροφεία, φυλακές, στρατό, αθλητικές ομάδες κ.λπ.

Το 2012 με επισκέφθηκε ένας δεσμοφύλακας. Εργάζονταν στις φυλακές Κορυδαλλού. Οι κρατούμενοι ήταν 450. Οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι ήταν μόλις 10! Ο άνθρωπος είχε υποστεί οι απειλές με μαχαίρι, πιστόλι και μάλιστα, σε μια απόδραση κρατουμένου που έγινε μ’ ένα ελικόπτερο, ήταν όμηρος. Η γνώμη του ήταν ότι τις φυλακές Κορυδαλλού της διηύθυνε ένας κρατούμενος! Μάλιστα μου είπε και το όνομα του.

Πριν λίγους μήνες συνέλαβαν τον Χριστόδουλο Ξηρό. Ο άνθρωπος ετοίμαζε μια μεγάλη επίθεση στις φυλακές Κορυδαλλού με σκοπό την απόδραση διαφόρων κρατουμένων. Ο άνθρωπος που χρηματοδοτούσε και οργάνωνε όλη την επιχείρηση, ήταν ο ίδιος κρατούμενος. Τώρα που το όνομα του έχει γίνει γνωστό, μπορώ να το πω και εγώ: Είναι ο Βλαστός.

Πολλές φορές, ο εκφοβισμός στηρίζεται σε έναν εκβιασμό της εξής μορφής: Αν μιλήσεις ή ζητήσεις βοήθεια, θα πάθεις χειρότερα. Αυτός είναι ο …αγαπημένος εκβιασμός των απαγωγέων: «Αν απευθυνθείς στην αστυνομία θα σκοτώσουμε το άτομο που έχουμε απαγάγει».

Αυτές τις μέρες, ολόκληρη η χώρα είναι συγκλονισμένη από το θάνατο του Βαγγέλη Γιακουμάκη. Σπουδαστής στην Γαλακτοκομική Σχολή των Ιωαννίνων, φαίνεται ότι υπήρξε κατ’ εξακολούθηση θύμα Bullying. Προς το παρόν ο θάνατος του αποδίδεται σε αυτοκτονία αν και στο θέμα αυτό, από την επαγγελματική μου εμπειρία, είμαι επιφυλακτικός.

Το ερώτημα είναι: Τι μπορεί να φοβότανε τόσο πολύ αυτό το παιδί, ώστε να υπομένει κατ’ εξακολούθηση τα διάφορα που αναφέρονται ότι έχει υποστεί; Εκτός από θύμα εκφοβισμού ήταν και θύμα εκβιασμού; Εκβιασμού σε πιο πράγμα; Σίγουρα σε κάτι που φοβόταν πολύ. Και τι φοβόταν; Μη τον δείρουν, μη τον σκοτώσουν ή μη τον ρεζιλέψουν; Μια και ήταν Κρητικός μου έρχονται τα λόγια που είναι γραμμένα στο μουσείο του Καζαντζάκη στο Ηράκλειο. Δεν τα θυμάμαι ακριβώς αλλά είναι κάπως έτσι: «Κρήτη ποτέ δεν θα σε κάνω να ντρέπεσαι για μένα». Υπήρχε κάποιος λόγος για τον οποίο η Κρήτη θα ντρεπόταν για εκείνον;

Αν αποδειχθεί πως ήταν αυτοκτονία, τι είδους αυτοκτονία ήταν; Υπάρχουν πολλές μορφές αυτοκτονίας:

1. Αυτοκτονία εκδίκησης: Για παράδειγμα, η φοιτήτρια που δεν πέρασε στις Πανελλήνιες και πήδηξε από τον τέταρτο όροφο. Με τον τρόπο αυτό, εκδικήθηκε τους γονείς της για την καταπίεση που είχε υποστεί από αυτούς τόσα χρόνια, καταδικάζοντάς τους να αισθάνονται ένοχοι για την υπόλοιπη ζωή τους.

2. Αυτοκτονία θυμού προς εαυτό: Ο άνθρωπος που είναι πολύ θυμωμένος με τον εαυτό του επειδή έκανε ένα ανεπανόρθωτο λάθος το οποίο κόστισε τη ζωή άλλων.

3. Υπαρξιακή αυτοκτονία: Δεν βρίσκει κανένα νόημα στη ζωή. Αυτή μπορεί να θεωρηθεί και «φιλοσοφική» αυτοκτονία… Ένας καθηγητής φιλοσοφίας άφησε σημείωμα στη φαρμακευτική εταιρεία: «Τα χάπια σας δεν πιάνουν. Θέλει πολύ μεγαλύτερη δόση για να πεθάνει κάποιος». Τέτοια αυτοκτονία είναι και του φιλόσοφου Σοπενχάουερ.

4. Αυτοκτονία κατάθλιψης: Μια ζωή μέσα στη στεναχώρια, τη βαρεμάρα και το κενό. Την εποχή της μέγιστης κατάθλιψης το άτομο δεν έχει την ενεργητικότητα για να αυτοκτονήσει. Όταν όμως αρχίζει και συνέρχεται και έχει περισσότερη ενέργεια εκεί θέλει προσοχή διότι γίνεται επικίνδυνος για τον εαυτό του. Σ΄ αυτές τις αυτοκτονίες θα κατέτασσα και αυτήν του Καρυωτάκη.

5. Αυτοκτονία ψυχοπαθολογίας: Αν ένας άνθρωπος έχει παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις μπορεί, μέσα σε μια ψευδαίσθηση να δώσει τέρμα στη ζωή του.

6. Αυτοκτονία αποφυγής συνεπειών: Η …αγαπημένη αυτοκτονία των Ναζί μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Άλλωστε το ίδιο έκανε και ο αρχηγός τους, ο Χίτλερ.

7. Αυτοκτονία ντροπής και ενοχών: Κλασικό παράδειγμα είναι ο Ιούδας που αφού πρόδωσε το Χριστό κρεμάστηκε. Δεν μου έρχεται κάποιο παράδειγμα για αυτοκτονία ντροπής. Ίσως γιατί όλοι οι πολιτικοί που κατέστησαν τη χώρα ανήμπορη ζουν και βασιλεύουν… Μήπως η αυτοκτονία του Βαγγέλη ήταν κάτι τέτοιο;

8. Αυτοκτονία διαμαρτυρίας: Όλοι θυμόμαστε τους Κούρδους που αυτοπυρπολούντο ζωντανοί στους δρόμους της Αθήνας. Αυτοκτονία διαμαρτυρίας ήταν κι αυτό που έκανε ένας άνθρωπος πριν δυο χρόνια στην πλατεία Συντάγματος: Πυροβόλησε τον εαυτό του μέρα μεσημέρι μπροστά στον κόσμο διαμαρτυρόμενος για την οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει.

9. Αυτοκτονία αδιεξόδου υγείας: Μαθαίνεις ότι έχεις μια ανίατη νόσο της οποίας το τέλος είναι πολύ οδυνηρό και δεν αντέχεις να το περάσεις.

10. Αυτοκτονία αυτοθυσίας: Είναι ο φαντάρος που πέφτει πάνω στη χειροβομβίδα για να γλιτώσει τους συμπολεμιστές του. Παράλληλα, είναι και ο άνθρωπος που αυτοκτονεί για να μη γίνει βάρος στους αγαπημένους του.

11. Ακούσια αυτοκτονία: Η μια περίπτωση είναι από υπερβολική δόση κάποιος ουσίας όπως, για παράδειγμα η κοκαΐνη. Υπάρχει όμως και μια άλλη μορφή η οποία μου θυμίζει μια ιστορία: Ένας νιόπαντρος γιατρός ζούσε σε απόσταση 15 λεπτών από το νοσοκομείο με το αυτοκίνητο. Όποτε είχαν κάποια σημαντική σύγκρουση με τη σύζυγό του, εκείνη έπαιρνε χάπια εκβιάζοντάς τον για αυτοκτονία. Ο γιατρός για να φτάσει στο σπίτι κατέβαινε με το αυτοκίνητο έναν λόφο. Η σύζυγος του, έβλεπε το αυτοκίνητο όταν ήτανε στην κορυφή του λόφου. Ήξερε πως από εκεί και πέρα ήθελε 10 λεπτά για να φτάσει στο σπίτι. Έπαιρνε λοιπόν κάποια ψυχοφάρμακα, έπεφτε στο κρεβάτι κι άφηνε το μπουκαλάκι δίπλα. Μία και το νοσοκομείο ήταν κοντά ο γιατρός την πήγαινε για πλύση στομάχου. Κάποια φορά όμως, ο γιατρός πλησιάζοντας στο σπίτι του, συνειδητοποίησε ότι είχε ξεχάσει κάτι σημαντικό στο νοσοκομείο. Έτσι γύρισε πίσω. Μέχρι να επιστρέψει στο σπίτι του η σύζυγός του είχε πεθάνει.

12. Αυτοκτονία Ελέγχου: Υπάρχουν άνθρωποι που είναι τόσο πεισματάρηδες που, αν δεν γίνει το δικό τους, είναι ικανοί να αυτοκτονήσουν: Ο κυρ Γιώργης δε συμφωνούσε με τον επικείμενο γάμο του γιου του. Ανάμεσα τους δημιουργήθηκε μια έντονη αντιπαράθεση. Όταν τα πράγματα έφτασαν στα άκρα και ο Κυρ Γιώργης κατάλαβε ότι ο γιος του δεν επρόκειτο να κάνει πίσω, ήπιε μπροστά του ποτάσα κι έπεσε νεκρός. Είχε μάλιστα εκ των προτέρων αφήσει και μηνύματα σε όλα τα μέλη της οικογένειας δίνοντάς τους διαταγές. Για παράδειγμα, διέταζε τη σύζυγό του να μην ξαναμιλήσει ποτέ με την αδερφή της. Είναι πασιφανές ότι ο άνθρωπος αυτός θεωρούσε πιο σημαντικό να γίνεται το δικό του από την ίδια του τη ζωή.

Όπως είπα και πιο πριν, δεν γνωρίζουμε ακόμα αν η υπόθεση του Βαγγέλη ήταν αυτοκτονία ή …σκηνοθετημένη αυτοκτονία. Το γεγονός είναι ότι υπόθεση αυτή του εκφοβισμού στα σχολεία, ευαισθητοποίησε σε σημαντικό βαθμό την κοινωνία. Ας ευχηθούμε Η ευαισθητοποίηση αυτή να διατηρηθεί.