Το τρίγωνο ξαναχτυπά

Το τρίγωνο του διαβόλου ξανά στο προσκήνιο.

Στις 8 Μαΐου ο Ερτογάν ανακοίνωσε ότι έβαλε και δεύτερη παραγγελία πυραύλων S-400 από τη Ρωσία. Στις 9 Μαΐου τηλεφωνήθηκε με τον Τραμπ. Σε μια προηγούμενη Εφημεριδούλα είχα αναφερθεί σ’ αυτούς τους τρεις ( μαζί κι Πούτιν μέσα) σαν «το τρίγωνο των διαβόλων». Με αυτή την πρόσφατη εξέλιξη δημιουργούνται κάποια ερωτήματα.

Το πρώτο ερώτημα είναι: Πώς γίνεται ένα μέλος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία, να προμηθεύεται όπλα και την ανάλογη τεχνογνωσία από μια χώρα που είναι αντίπαλος του ΝΑΤΟ;

Το δεύτερο ερώτημα: Γιατί ο Πούτιν δίνει όπλα και τεχνογνωσία σε μια χώρα του ΝΑΤΟ;

Το τρίτο ερώτημα: Πώς γίνεται οι ΗΠΑ, που το ΝΑΤΟ είναι δομημένο γύρω τους, να μην απαγορεύουν ή τουλάχιστον να αντιδράν σε αυτή την αγορά;

Ξεκινάμε από τον Πούτιν. Γιατί δίνει όπλα στον Ερτογάν; Διότι από αυτές τις αγορές βγάζει κολοσσιαία ποσά και ταυτόχρονα αυξάνει την επιρροή του στην Τουρκία. Ας μη ξεχνάμε ότι η Ρωσία έχει ήδη αναλάβει να στήσει έναν πυρηνικό σταθμό στην Τουρκία. Μάλιστα, αξίζει να σημειώσουμε ότι, μέχρι τώρα, το μόνο που δίνει ο Πούτιν στον Τούρκο είναι όπλα και τεχνογνωσία. Υποστήριξη στα μεγαλεπήβολα σχέδιά του δεν δίνει. Στη Συρία, αλλά και στη Λιβύη στέκεται απέναντι. Δεν γνωρίζω αν από τις πρόσφατες εξελίξεις, η στάση του Πούτιν απέναντι στο καθεστώς της Λιβύης θ’ αλλάξει, αλλά προς το παρόν έτσι έχουν τα πράγματα.

Πάμε τώρα στον Τραμπ. Γιατί τόσον καιρό στηρίζει τον Ερτογάν; Για παράδειγμα, γιατί στην πρώτη αγορά των S-400 έσπευσε να τον υποστηρίξει λέγοντας ότι, το ΝΑΤΟ φταίει που δεν του προμήθευσε τον εξοπλισμό που απαιτούσε; Η ιστορία ξεκινά πριν την εκλογή του Τραμπ. Μέχρι τότε, ο Τραμπ ήταν ένα μπίζνεσμαν με σοβαρές επενδύσεις στην Τουρκία. Μόλις έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ αναβαθμίστηκε. Από κει που για τις επενδύσεις του στην Τουρκία ο Ερτογάν είχε το «πάνω χέρι», τώρα η κατάσταση αντιστράφηκε. Όμως ο Τούρκος ξέρει από παζάρια. Έτσι, θα βάλω σε λόγια αυτά που υποθέτω ότι είπε στον Τραμπ: «Αν με βοηθήσεις να κάνω την Τουρκία υπολογίσιμη δύναμη, θα έχεις κάθε διευκόλυνση στις επιχειρήσεις που έχεις στη χώρα μου».

Είπαμε ότι τα κίνητρα του Πούτιν είναι το οικονομικό όφελος και η επιρροή. Το κίνητρο του Τραμπ το ξέρουμε. Δύναμη μέσα από το χρήμα και χρήμα μέσα από τη δύναμη. Τα κίνητρα του Ερτογάν, ποια είναι; Νομίζω πως είναι να θεωρηθεί εθνοσωτήρας, να παραγκωνίσει στη συνείδηση του Τουρκικού λαού τον Κεμάλ και να γίνει «Βεζίρης στη θέση του Βεζίρη». Γι αυτό είναι επικίνδυνος. Διότι τα κίνητρά του θυμίζουν Χίτλερ και Μουσολίνι.

Είπαμε όμως ότι ο Τραμπ έχει συνείδηση μπίζνεσμαν. Πώς γίνεται και ανέχεται τις συναλλαγές του Ερτογάν με τον Πούτιν;  Αφού, υποτίθεται ότι ο Πούτιν ανήκει στο αντίπαλο στρατόπεδο. Ίσως να είναι λίγο παρατραβηγμένο, αλλά δεν αποκλείεται από τις πωλήσεις που κάνει ο Πούτιν στον Ερτογάν, ο Τραμπ να παίρνει ποσοστά. Άλλωστε το ποιος έχει το «πάνω χέρι» στη μεταξύ τους σχέση είναι υπό συζήτηση. Υποτίθεται ότι ο Τραμπ είναι ο πλανητάρχης. Το θέμα είναι πώς βρέθηκε εκεί; Έβαλε καθόλου ο Πούτιν το χεράκι του; Μέχρις στιγμής δεν έχουν προκύψει ενοχοποιητικά  στοιχεία, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι ο Τραμπ, σαν Πρόεδρος ελέγχει σχεδόν τα πάντα. Μέχρι τώρα καταφέρνει να κρατάει απόρρητα τα οικονομικά του, παρόλο που το Αμερικάνικο Σύνταγμα δεν του αναγνωρίζει τέτοιο προνόμιο. Πώς το καταφέρνει αυτό; Ελέγχοντας τους δικαστές που είναι σε θέσεις – κλειδιά. Την αλήθεια για την προηγούμενη Αμερικάνικη προεκλογική περίοδο θα τη μάθουμε μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 2020 και φυσικά αν δεν επανεκλεγεί.

Πιστεύω ακράδαντα ότι θα έχει την τύχη του Τσίπρα. Ήρθε στην εξουσία με τον Λαϊκισμό. Έγινε ο πρόεδρος του twitter. Αλλάζει θέση απ’ τη μια στιγμή στην άλλη. Είναι αδύνατον να ξεχωρίσεις αν λέει περισσότερα ψέματα απ’ ό,τι βλακείες. Είναι παντελώς ανίκανος ν συλλάβει αφηρημένες έννοιες και είναι ζήτημα αν το λεξιλόγιό του έχει πάνω από 300 λέξεις. Γι αυτό, και λίγα Αγγλικά να ξέρεις, όταν τον ακούς να μιλάει τον καταλαβαίνεις αμέσως. Σάματι το λεξιλόγιο των hard core οπαδών του είναι μεγαλύτερο;  Έχει χάσει το θέμα του Κορονοϊού, έφτασε η ανεργία στα 43 εκατομμύρια και πάνω σ’ αυτά αναζωπυρώθηκε το θέμα του ρατσισμού στο οποίο ρίχνει συνεχώς λάδι στη φωτιά.

Ωραία. Ας πούμε ότι ο Τραμπ από τους S-400 παίρνει ποσοστά ή κάποια άλλα ανταλλάγματα. Ο Πούτιν, πέρα από την πώληση όπλων τι κερδίζει; Στη διάρκεια της θητείας του Τραμπ, ο Πούτιν έχει κερδίσει πολλά. Πριν λίγους μήνες του πρόσφερε την περιοχή της Κουρδικής Συρίας στο πιάτο, αποσύροντας τον Αμερικανικό στρατό από την περιοχή. Παράλληλα από τότε που έγινε πρόεδρος «κατάφερε» να καταστρέψει σχέσεις εμπιστοσύνης που υπάρχουν εδώ και χρόνια ανάμεσα στις ΗΠΑ και ένα σωρό φιλικά διακείμενες χώρες. Κατάφερε να φθείρει το διεθνές κύρος των ΗΠΑ, δεν δίνει χρήματα στον Παγκόσμιο Οργανισμό υγείας και πολλά άλλα. Όλα αυτά στη διεθνή σκακιέρα είναι κέρδη για τη Ρωσία του Πούτιν.

Εκείνο που με προβληματίζει είναι: Πώς θα επηρεάσει τους προσεχείς πέντε μήνες (που οι Αμερικάνοι έχουν εκλογές) η σχέση Ερτογάν – Τραμπ τη διεθνή θέση της Ελλάδας. Μέχρις στιγμής, οι επίσημες ανακοινώσεις του State Department και του πρεσβευτή Jeffrey Payet δεν αναγνωρίζουν ούτε το σύμφωνο που έκανε ο Ερτογάν με τη Λιβύη ούτε τις διεκδικήσεις του στο Ανατολικό Αιγαίο. Στην πράξη όμως, όταν το ελικόπτερο από την Ελληνική φρεγάτα, πήγε κατόπιν διαταγής του Ιταλού διοικητή να ελέγξει αν υπάρχει παράνομος οπλισμός σ’ ένα πλοίο με σημαία Τανζανίας βρήκε απέναντι τρία Τουρκικά πολεμικά πλοία των οποίων το μήνυμα ήταν λίγο-πολύ «μαζεύτε τα και φύγετε». Κι από εκεί και πέρα καμία Ευρωπαϊκή ή Αμερικάνικη αντίδραση.

Μπορεί λοιπόν η επίσημη γραμμή των ΗΠΑ να μην ευνοεί τον Ερτογάν, αλλά σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ στην εξωτερική πολιτική την τελευταία λέξη την έχει ο Πρόεδρος. Και ποια θα είναι αυτή η «τελευταία λέξη» όταν τον …Donald τον κρατάει ο Ερτογάν από τα … οικονομικά συμφέροντα των επενδύσεων που έχει κάνει στην Τουρκία; Μόνο στην Κωνσταντινούπολη ο Τραμπ έχει δύο ουρανοξύστες (και ποιος ξέρει τι άλλο).